obsolete – media technology exhibition in mare [leiden university newspaper]

i copied the article from the online edition of Mare here.

De schoonheid van het overbodige
Studenten op zoek naar de esthetica van wat niet meer meedoet
De krant van gisteren in de papierbak, het drijvende plasticeiland in de Stille Oceaan en de steeds grotere berg aan weggegooide mobieltjes. De wereld wordt overstroomd met overbodige producten. Studenten van de master media en technology beenden het concept overbodigheid uit in de tentoonstelling Obsolete tonen zij het resultaat van hun onderzoek.DOOR VINCENT BONGERS

Ctrl-Z

Alice Bodansky, Peter Curet en Machteld Dekens

‘Ons thema is regress’, zegt Peter Curet. ‘Teruggaan naar eerder. Om iets te veranderen of om een fout te herstellen. Dat is met technologie betrekkelijk makkelijk om te doen.’

Machteld Dekens: ‘Als je achter de computer zit, kun je dingen die je bijvoorbeeld hebt getypt heel makkelijk ongedaan maken. Dat is in het echte leven vrijwel onmogelijk. Je laat een spoor achter in het leven. Dat zijn dingen die je niet ongedaan kunt maken.

Het team maakte een installatie waarin het wel mogelijk is om terug te gaan.

‘We hebben een rechthoekige ruimte gemaakt’, zegt Curet. ‘Je kunt er doorheen lopen. In deze ruimte hangen draden. We hebben sensoren aangebracht zodat de draden als het ware voelen dat er iemand loopt.’

Dekens: ‘Als je eenmaal door de ruimt heen bent gelopen, bewegen de draden weer in tegenovergestelde richting. Het lijkt dan alsof je teruggaat in de tijd.

Curet: ‘We willen mensen de ervaring geven dat ze hun leven kunnen terugspoelen. Het is natuurlijk de vraag of dat ooit echt mogelijk gaat worden.’


Boredom is Change

Marijke van Gorp, Marilena Kollia en Thanos Souliotis
Verveling is overbodig geraakt en dat is een slechte zaak, vindt een van de teams. Zij vragen aandacht voor de kunst van de verveling.

‘Als je aan mensen vraagt of ze zich wel eens vervelen dan krijg je een ontkennend antwoord’, zegt Thanos Souliotis. ‘Je kunt zoveel dingen doen. Er is zoveel afleiding. Het is niet makkelijk om je te vervelen. Het is hard werk.’

Een staat van verveling oproepen, kan juist goed zijn voor de creativiteit. ‘Eigenlijk als is het een reboot van je brein’, zegt Souliotis. ‘Als je echt niets te doen hebt, word je gedwongen je fantasie te gebruiken. Het kan de start zijn van iets nieuws en moois. Het is niet overbodig.’

Het team heeft een vervelingdoolhof gemaakt. ‘Want we vinden dat verveling iets is wat moeilijk grijpbaar is’, zegt Souliotis. ‘Het is niet altijd even duidelijk wanneer je in een staat van verveling bent.’

Het doolhof bestaat uit doeken waarop teksten staan die het begrip verveling uit verschillende perspectieven toelicht. Souliotis: ‘Je kunt die beschrijvingen alleen lezen met ultraviolet licht. Je krijgt een soort bal met daarin een UV lamp mee. Het is verder donker, de tekst is enige gids die je hebt. Je wordt gedwongen om na te denken over verveling.’


Are (You)2- nique?

Rene Coenen, Nisaar Jagroep en Oxalis Atindriyaratri

‘De installatie die wij hebben gemaakt, speelt in op geluk en kennis’, zegt Oxalis Atindriyaratri. ‘Achter veel dingen die uniek lijken, zit een systeem. Als je dit weet, kun je daar rekening mee houden.’

Een bezoeker van de installatie gaat op een van de vier matten met sensoren staan, die corresponderen met een computer. Een algoritme bepaalt dan er licht op de persoon schijnt of juist niet.

‘In het begin lijkt het puur geluk of jouw sensor het licht doet schijnen’, zegt Atindriyaratri. ‘Maar je kunt een patroon ontdekken. Je kunt inschatten op welk moment je waar moet staan om verlicht te worden.We hebben ook de link gelegd met religie. Religie wordt steeds vaker als overbodig gezien in de Westerse wereld.’

Het licht in de installatie is een metafoor voor God of de hemel. ‘De moderne mens stelt vragen en wil weten waarom iets gebeurd’, zegt Atindriyaratri. Hij is op zoek naar patronen. Is het zo dat als we steeds meer weten dat God en religie overbodig worden? Of gaat het hier om een heel ander proces?’


Usefulless

Luis Gomez, Niels van Zon, Patrick Heneise

Het Usefulless-team speelt met het idee dat de status van een product of materiaal snel kan veranderen. ‘Iets kan overbodig lijken maar dan toch weer een nieuwe functie krijgen’, zegt Niels van Zon.

Ze bouwden een installatie om dit aan te tonen. Het apparaat bestaat uit een aantal bakken die op verschillende hoogten met elkaar zijn verbonden. ‘We hebben gekozen om water te gebruiken’, zegt Luis Gomez. ’Zowel in vaste, vloeibare en gasvorm.’

Het begint met ijsblokjes die ontdooien. Het smeltwater komt in een bak waar ook een mok met oploskoffiestaat. ‘Maar koudwaterkoffie is natuurlijk nutteloos’, zegt Patrick Heneise. ‘In dezelfde bak liggen ook kranten.’

Van Zon: ‘Die worden nat en zijn dan niet meer leesbaar en dus overbodig.’

Gomez: ‘Behalve als je de kranten gebruikt om op de muur naast de installatie een kunstwerk te maken. De inkt van de kranten geeft een mooi effect.’

Het water komt vervolgens terecht in een ketel die wordt verwarmd. De stoom uit de ketel slaat neer op een spiegel. ‘De spiegel is overbodig geworden’, zegt Gomez. Want je kunt jezelf er niets meer mee zien. Maar er slaat zoveel vocht neer op de spiegel dat er zich druppels vormen. Die worden weer opgevangen en via een buis wordt er een plant mee bewaterd.’


In your face! (the prejudice machine)

Klaas-Jan Govaart, Friso de Hartog, Auke ten Hoopen
‘Ons subthema was mutatie’, zegt Friso de Hartog. ‘We wilden mutaties zichtbaar maken. We dachten toen aan gezichten van mensen. Die verschillen enorm.’

Klaas-Jan Govaart: ‘We wilden ook iets doen wat een beetje controversieel is. De bezoekers aan het denken zetten.’

In de maatschappij is er veel op gericht om dingen die niet passen, weg te werken.

’We komen steeds dichter bij het moment dat we designer baby’s kunnen maken’, zegt Govaart. ‘Imperfecties worden dan overbodig. We bypassen het natuurlijke systeem en creëren zelf.’

De Hartog: ‘Hoe gaan die baby’s er gaan uitzien? Als we alle als positief ingeschatte kenmerken proberen te vangen in een mens. Wat betekent het als lelijkheid niet meer bestaat?’

Govaart: ‘Onze machine maakt een artificiële selectie mogelijk.’ De Hartog: ‘We hebben een database met gezichten samengesteld. Die krijg je in paren van twee op het scherm te zien. Daar krijg je dan een vraag bij. Welke van twee is bijvoorbeeld het mooist? Of welke van de twee ziet er uit als een fietsendief? Je hebt drie seconden om te kiezen. Dus je valt terug op je vooroordelen, die iedereen natuurlijk heeft.

‘Van de keuzes maken we lijsten met toppers en die gaan we combineren en bewerken. We trekken het door in het extreme. Maar je kunt straks goed zien wat je eigen vooroordelen zijn en wat de gemiddelde vooroordelen zijn van iedereen die heeft meegedaan. Dat is best confronterend.’

Tentoonstelling Obsolete, Aalmarkt 15
Te zien van 20 t/m 22 januari en van 26-29 januari van 14:00 tot 20:00 uur.